محمد رسول‌اف، فیلمساز مستقل ایرانی، در اولین گفتگوی خود پس از خروج از ایران جزییاتی از نحوه خروج و برنامه‌های آینده‌اش را شرح داده و گفته است با وضعیت حقوقی‌اش «چاره‌ای» جز ترک کشور نداشته، زیرا مصمم به ادامه کار است و می‌خواهد داستان مردمش را با فیلم باز گوید.
او روز دوشنبه ۲۴ اردیبهشت با انتشار پستی در صفحه اینستاگرام خود از خروجش از ایران خبر داد.
به نوشته روزنامه گاردین در روز جمعه ۲۸ اردیبهشت، او که اکنون در آلمان به سر می‌برد، در یک تماس تصویری از مکانی نامشخص گفت:« «مأموریت من این است که بتوانم روایت‌های آنچه را در ایران می‌گذرد و وضعیتی را که ما ایرانی‌ها در آن گرفتار شده‌ایم، بازگویم. این کاری است که نمی‌توانم آن را در زندان انجام دهم.»
پیشتر بابک پاک‌نیا، وکیل دادگستری، روز ۱۹ اردیبهشت خبر داده بود که شعبه ۲۹ دادگاه انقلاب اسلامی این کارگردان منتقد حکومت را به هشت سال زندان محکوم کرده است. رسول‌اف همچنین به شلاق، جزای نقدی و ضبط مال محکوم شده است.
این وکیل در شبکه اجتماعی ایکس نوشت شعبه ۳۶ دادگاه تجدید نظر حکم صادره علیه رسول‌اف را عینا تایید کرده و این حکم اکنون در اختیار اجرای احکام قرار گرفته است.
پاک‌نیا افزود: «دلیل اصلی صدور این حکم، امضای بیانیه‌ها و ساخت فیلم و مستند است که از نظر دادگاه، این اقدامات مصداق اجتماع و تبانی به قصد ارتکاب جرم علیه امنیت کشور محسوب می‌شود.»
محمد رسول‌اف، به روزنامه گاردین گفت که با دور انداختن تمام وسایل الکترونیکی قابل ردیابی و با پای پیاده از مرزی کوهستانی عبور کرده اما همچنان امیدوار است که خیلی زود به ایران بازگردد بدون آنکه مجبور به گذراندن حکم زندان باشد.
او افزود که وضعیت حقوقی‌اش چاره‌ای جز ترک جمهوری اسلامی دین‌سالار برایش باقی نگذاشته بود، زیرا او مصمم به ادامه کار است و می‌خواهد داستان مردمش را با فیلم بازگوید.
آخرین فیلم رسول‌اف به نام «دانه انجیر معابد» در بخش مسابقه جشنواره کن پذیرفته شده و قرار است روز جمعه چهارم خرداد ماه در این جشنواره به نمایش درآید.
بابک پاک‌نیا وکیل او نیز در ایمیلی به روزنامه گاردین گفت که مقام‌های قضایی رسول‌اف را متهم کرده‌اند که فیلمش را بدون کسب مجوز از مراجع ذیربط ساخته است و در کنار آن اتهامات دیگری از جمله رعایت نکردن حجاب از سوی بازیگران زن را متوجه او کرده‌اند.
به نوشته گاردین، مجازات حبس، جریمه نقدی، مصادره اموال و همچنین مجازات شلاق به خاطر بطری‌های شرابی که نیروهای امنیتی در جریان یورش به آپارتمان او کشف کردند، شدیدترین حکمی است که تاکنون برای یک کارگردان در ایران صادر شده است.
محمد رسول‌اف پیش از این دو بار زندانی شده بود و مدتی را نیز در سلول انفرادی گذرانده بود.
رسول‌اف به روزنامه گاردین گفت: «زمانی که در زندان بودم طرح‌های زیادی نوشتم و همیشه احساس می‌کردم اگر برای مدتی طولانی و سال‌ها به زندان بروم، قدرت و توانایی ساخت این فیلم‌ها را نخواهم داشت. بنابراین ابتدا باید آنها را بسازم و بعد از آن، همیشه برای بازگشت و رفتن به زندان زمان خواهد بود.»
او افزود:«من این احساس را دارم که خیلی زود برمی‌گردم، اما فکر می‌کنم این امر در مورد همه ایرانی‌هایی که کشور را ترک کرده‌اند، صدق می‌کند. همه آنها یک چمدان آماده دارند.»
با وجود آنکه بین زمانی که حکم هشت سال زندان او برای اولین بار اعلام شد تا زمانی که حکم اجرا صادر شد، چهار ماه انتظار کشید، اما او برای گرفتن این تصمیم که در ایران بماند و به زندان برود یا از کشور خارج شود، تنها چند ساعت فرصت داشت.
به نوشته گاردین، رسول‌اف به توصیه یکی از دوستانش تمام ارتباطات تلفن همراه یا کامپیوتر خود را قطع کرد و به سمت مرز راه افتاد و با پای پیاده از گذرگاهی مخفی عبور کرد.
او گفت:«این یک پیاده‌روی چند ساعته، طاقت‌فرسا و بسیار خطرناک بود که باید با یک راهنما انجام می‌گرفت.»
رسول‌اف افزود:«پس از یک راهپیمایی چندساعته در خانه‌ای امن پنهان شدم. مجبور شدم مدت زیادی در آنجا بمانم تا آنها بتوانند من را به یک شهر منتقل کنند و از آنجا بتوانم با مقام‌های آلمانی تماس بگیرم.»
به نوشته گاردین، مقام‌های فرهنگی در آلمان به تایید هویت فیلمساز کمک کردند و وزارت امور خارجه این کشور اسنادی را به او داد که امکان سفر به اروپا را برایش فراهم کرد. تنها پس از ورود رسول‌اف به آلمان بود که خبر خروج او از ایران علنی شد.
سخنگوی وزارت امور خارجه آلمان در پاسخ به این سوال روزنامه گاردین که آیا وزارت امور خارجه آلمان به سفر محمد رسول‌اف به اروپا کمک کرده است، گفت که این وزارتخانه نمی‌تواند درباره موارد شخصی و فردی اظهارنظر کند، اما دولت آلمان قصد ندارد از تلاش‌های خود برای حمایت از جامعه مدنی شجاع ایران بکاهد.
رسول‌اف در حال حاضر فاقد گذرنامه است اما به روزنامه گاردین گفت که مقام‌های آلمان و فرانسه در حال حاضر در حال مذاکره هستند تا به او اجازه دهند قبل از نمایش فیلم آخرش به جشنواره فیلم کن برود.
تییری فرمو، دبیر جشنواره فیلم کن هم روز سه‌شنبه ۲۵ اردیبهشت با اظهار امیدواری برای حضور رسول‌اف در این جشنواره گفته بود که وزارت خارجه فرانسه به این جشنواره برای تضمین رسیدن امن محمد رسول‌اف، کارگردان سرشناس سینمای ایران، به کن کمک می‌کند.
رسول‌اف به گاردین گفت دلیل اینکه حکومت ایران تا این حد برای سرکوب فیلم‌های او تلاش کرده این است که «مانند هر نظام دیکتاتوری یا توتالیتر دیگری، خواهان کنترل مطلق بر تصاویری هستند که نمی‌پسندند و در آنها با واقعیت خود و هستی و نظام‌شان مواجه می‌شوند.»
رسول‌اف گفت: «آنها فقط سعی می‌کنند همه را بترسانند و صرفا به خاطر این توهم کنترل، همه را از هر گونه تلاشی برای ساختن فیلم یا ابراز وجود یا استفاده از آزادی بازبدارند. به همین دلیل پیام من به هم‌سالانم و به دیگر فیلمسازان این است: راه‌هایی وجود دارد.»