با گذشت حدود دو هفته از سقوط بشار اسد، آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل خواهان تسهیل گذار سیاسی در سوریه به شکل فراگیر، مشروع و صلحآمیز شد. ولادیمیر پوتین نیز از ارتباط با تمام گروهها در سوریه خبر داد و گفت مسکو درباره حفظ پایگاههای نظامی خود در سوریه تصمیمگیری خواهد کرد.
گوترش پنجشنبه ۲۹ آذر گفت پایان بیش از پنج دهه «حکومت دیکتاتوری وحشیانه» در سوریه، امیدهای بسیاری را برانگیخته است و هشدار داد: «اگر وضعیت جاری بهدرستی از سوی خود سوریها و با حمایت جامعه بینالمللی مدیریت نشود، خطر واقعی از دست رفتن پیشرفتها وجود دارد.»
او درباره ویژگیهای گذار سیاسی در سوریه گفت این اتفاق باید از سوی خود شهروندان این کشور و برای همه آنها رخ دهد، همه اقلیتها و گروهها در سوریه جدید ادغام شوند، حقوق زنان کاملا رعایت شود و این فرایند بر اساس قطعنامههای شورای امنیت پیش برود.
گوترش از ماموریت گیر پدرسن، فرستاده سازمان ملل در سوریه و تام فلچر، رییس دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل در سوریه برای بازسازی حیاتی این کشور و پاسخ به نیازهای بشردوستانه آن خبر داد.
پیشتر فرماندهی گروههای حاکم بر سوریه خبر داد که احمد الشرع، مشهور به محمد جولانی، با پدرسن دیدار و گفتوگو کرده است.
پدرسن پس از این دیدار اظهار امیدواری کرده بود تحریمها علیه سوریه هرچه سریعتر پایان یابد تا بتوان به شکل واقعی بر بازسازی سوریه تمرکز کرد.
گوترش نیز از جامعه بینالمللی خواست سخاوتی که مردم سوریه شایسته آن هستند، نشان دهند و بهطور گسترده از پاسخ به نیازهای بشردوستانه در سوریه حمایت کنند.
دبیرکل سازمان ملل همچنین روز پنجشنبه، ۲۹ آذر، کارلا کوئینتانا، کارشناس حقوق بشر و پژوهشگر حقوقی از مکزیک، را بهعنوان رییس نهاد مستقل این سازمان برای افراد مفقود در سوریه منصوب کرد.
این نهاد در ژوئن ۲۰۲۳ از سوی مجمع عمومی سازمان ملل متحد تاسیس شد تا سرنوشت و محل افراد مفقود را روشن کند و حمایتهای لازم را به قربانیان، بازماندگان و خانوادههای افراد مفقود ارائه دهد.
دبیرکل سازمان ملل با اشاره به ضرورت تعیین سرنوشت افراد ناپدیدشده در سوریه، گفت: «مجمع عمومی یک نهاد مستقل برای افراد ناپدیدشده در سوریه ایجاد کرده است.»
گوترش خواستار اجرای تمام مکانیزمهای بینالمللی برای حفاظت از حقوق بشر در سوریه و پاسخگو کردن مقامات سابق به جنایاتشان شد.
یکشنبه ۱۸ آذر و ۱۱ روز پس از آغاز حملات گروههای مسلح مخالف، سرانجام دولت اسد سقوط کرد و مخالفان از تسلط بر دمشق، پایتخت سوریه، خبر دادند.
اسد پس از سرنگونی دولت به روسیه رفت و همراه با خانوادهاش پناهندگی گرفت.
با گذشت نزدیک به دو هفته از اقامت اسد در روسیه، هنوز او و ولادیمیر پوتین باهم دیدار رسمی نداشتهاند.
پوتین: روسیه چهار هزار نیروی جمهوری اسلامی را از سوریه خارج کرد
ولادیمیر پوتین، رییسجمهوری روسیه،نیز پنجشنبه در سخنانی گفت قصد دارد با بشار اسد صحبت کند.
او گفت روسیه نه تنها در سوریه شکست نخورده، بلکه به تمام اهدافش نیز رسیده است و افزود: «با تمام گروهها در سوریه ارتباط داریم. باید فکر کنیم آیا پایگاههای نظامی خود را در سوریه حفظ خواهیم کرد یا نه.»
پوتین تاکید کرد: «به شرکای خود پیشنهاد کردهایم که از پایگاه هوایی ما در سوریه برای اهداف بشردوستانه استفاده کنند.»
رییسجمهوری روسیه همچنین گفت که مسکو هنگام تحولات سوریه، چهار هزار نیروی جمهوری اسلامی را از این کشور خارج کرده است.
او گفت ۳۵۰ شبهنظامی حلب را تصرف کردند در حالی که حدود ۳۰ هزار سرباز دولتی و هواداران جمهوری اسلامی در این شهر بودند و بدون هیچ مقاومتی عقبنشینی کردند.
درگیریها در شمال سوریه
پوتین در بخش دیگری از سخنانش، با ابراز امیدواری از اینکه درگیریها میان ترکیه و نیروهای کُرد در شمال سوریه تشدید نشود، گفت مسئله کردها یک مشکل جدی برای آنکاراست که باید حل شود.
پنجشنبه و همزمان با این سخنان، نیروهای دموکراتیک سوریه (یپگ) مورد حمایت آمریکا اعلام کردند که ترکیه و گروههای تحت حمایت آن به آتشبس در منبج و مناطق شمالی پایبند نبودهاند.
این نیروها تاکید کردند که در شهر شمالی کوبانی با ترکیه و گروههای تحت حمایت آن مبارزه خواهند کرد و از مردم کوبانی خواستند که سلاح به دست گیرند.
یپگ همچنین بر اهمیت توقف تشدید درگیریها، پایان دادن به تمامی عملیات نظامی و حل تمامی مسائل معوق از طریق گفتوگو تاکید کرد.
از سوی دیگر، هاکان فیدان، وزیر خارجه ترکیه با رد اظهارات دونالد ترامپ درباره «تسلط غیردوستانه آنکارا» در سوریه گفت که در حال حاضر اراده مردم سوریه حاکم است و افزود تصور تسلط نهایی ترکیه بر سوریه اشتباه است.
یگانهای «مدافع خلق کرد سوریه» (یپگ) که مورد حمایت آمریکا هستند، از سوی آنکارا وابسته به گروه پکک (حزب کارگران کردستان) معرفی میشوند.
ترکیه پکک را «به عنوان گروهی تروریستی» شناسایی کرده است.
وزیر تجارت داخلی سوریه اعلام کرد که سوریه طی چند روز آینده به یک واحد یکپارچه تبدیل خواهد شد و مسائل معلق مانده با نیروهای دموکراتیک سوریه حل میشود.
به گفته او، جلسات فشردهای با این گروه در جریان است و مذاکرات با این نیروها تاثیر مستقیم بر تولید نفت خواهد داشت.
دبیرکل سازمان ملل نیز در سخنان جدید خود، به درگیریهای گسترده در شمال سوریه و تداوم خطر کشتار، جراحت و آوارگی غیرنظامیان اشاره کرد.
آنتونیو گوترش همچنین حملات هوایی اسرائیل به سوریه را نقض حاکمیت و تمامیت ارضی این کشور خواند و گفت باید متوقف شود.
او گفت به جز نیروهای حافظ صلح سازمان ملل، هیچ نیروی نظامی دیگری نباید در منطقه حائل میان اسرائیل و سوریه حضور داشته باشد و اسرائیل باید به توافقنامهها در این زمینه پایبند بماند.
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل چهارشنبه ۲۷ آذر در بازدید از محل استقرار نیروهای اسرائیلی در «کوه حرمون» سوریه گفت این کشور دستکم تا یک سال دیگر و ایجاد ثبات سیاسی، در منطقه حائل با سوریه باقی میماند.