سوگواری خانواده‌های جان‌باختگان انهدام هواپیمای اوکراینی با شلیک موشک‌های سپاه پاسداران پس از پنج سال همچنان ادامه دارد. برادر یکی از قربانیان به ایران‌اینترنشنال گفته است این سقوط، زخمی است که هرگز قرار نیست التیام پیدا کند.
پرواز پی‌اس۷۵۲ هواپیمایی اوکراین‌اینترنشنال، بامداد چهارشنبه ۱۸ دی ماه سال ۹۸، دقایقی پس از پرواز هدف موشک‌های سپاه پاسداران قرار گرفت و همه ۱۷۶ سرنشین آن همراه با یک جنین کشته شدند.
مهران ابطحی، تازه داماد ۳۷ ساله‌ای که در یکی از دانشگاه‌های کانادا مشغول تحصیل در رشته مهندسی محیط زیست بود، یکی از مسافران این پرواز بود که به شکلی دردناک، جان خود را از دست داد.
آرمان، برادر کوچک‌تر مهران، اخیرا همراه با دیگر خانواده‌های قربانیان پی‌اس۷۵۲ در ونکوور و سراسر کانادا گردهم آمدند تا پنجمین سالگرد این رویداد غم‌انگیز را گرامی بدارند.
آرمان به ایران‌اینترنشنال گفت: «درد آن لحظه هنوز به همان شدت باقی است. این زخم هرگز التیام نمی‌یابد.»
جمهوری اسلامی در ابتدا مسئولیت شلیک به این هواپیما را نپذیرفت اما سه روز بعد، پس از آنکه شواهد انکارناپذیر، مسئولیت تهران را آشکار کرد، به سرنگون کردن هواپیما اعتراف کرد.
با این‌حال مقام‌های جمهوری اسلامی دلیل سرنگونی این هواپیما را خطای انسانی عنوان کرده و تاکنون از دادن پاسخ به سوال‌ها و ابهام‌های دادخواهان پرونده و کشورهایی که شهروندانشان با شلیک موشک‌های سپاه پاسداران کشته شدند، خودداری کرده است.
خانواده‌های قربانیان اما این توضیحات را نمی‌پذیرند و بسیاری از آن‌ها معتقدند که سرنگونی هواپیمای اوکراینی، حمله‌ای هدفمند علیه غرب بوده است.
در مراسم یادبود ونکوور، ۱۷۶ عکس و یادگاری با تصاویر قربانیان روی یک درخت کریسمس سفید نصب شده بود.
بیشتر جان‌باختگان شهروندان کانادا، ساکنان دائم این کشور و افرادی دارای پیوندهایی با کانادا بودند که در تعطیلات کریسمس برای دیدار خانواده‌هایشان به ایران سفر کرده بودند.
در جستجوی عدالت و پاسخ‌گویی
مادری که دخترش را در این پرواز از دست داده بود، در میان گریه‌های سوزناکش گفت: «احساس می‌کنم تمام این مدت، یک روز طولانی بوده که تمامی ندارد.»
آرمان، همچون بسیاری از خانواده‌ها، در تلاش است تا هم با اندوه خود کنار بیاید و هم به دنبال عدالت باشد؛ نه تنها برای خانواده‌های داغ‌دار بلکه به گفته او، برای همه ایرانیانی که مورد ستم قرار گرفته‌اند.
در پنجمین سالگرد ساقط شدن هواپیمای اوکراینی، شماری از خانواده‌های کشته‌شدگان آن در شاهدشهر استان تهران، محل سقوط این هواپیما نیز تجمع و مراسمی برگزار کردند. پدر یکی از قربانیان در این مراسم گفت در بیت علی خامنه‌ای تصمیم سرنگونی هواپیما را گرفتند
تیر سال ۱۴۰۲ چهار کشور متضرر در انهدام پرواز پی‌اس۷۵۲ شامل اوکراین، بریتانیا، سوئد و کانادا، رسما از جمهوری اسلامی به دلیل سرنگون کردن عمدی این هواپیما به دیوان بین‌المللی دادگستری شکایت کردند و خواستار رسیدگی به پرونده آن شدند.
این اقدام پس از آن صورت گرفت که جمهوری اسلامی از مهلت تعیین شده برای پذیرش داوری بر اساس کنوانسیون مونترال سر باز زد.
آرمان گفت: «راه درازی در پیش داریم، اما همین اقدام هم ما را یک گام به عدالت نزدیک‌تر می‌کند.»
او در مراسم یادبود و هنگام روشن کردن شمع برای قربانیان پرواز، به ایران‌اینترنشنال گفت که پاسخ‌گو کردن عاملان این فاجعه، گامی در راستای جلوگیری از تکرار چنین جنایت‌هایی در آینده است.
به گفته آرمان، تاخیر در اجرای عدالت، دست جنایتکاران را برای ادامه جنایت‌هایشان باز می‌گذارد و برای جلوگیری از تکرار چنین فجایع دردناکی، لازم است جامعه جهانی را به پاسخ‌گو کردن مسئولان این جنایت وادار کنیم.
به گفته بسیاری از خانواده‌های قربانیان، از زمان رخ دادن این فاجعه تاکنون، جمهوری اسلامی با هدف ساکت کردن آن‌ها، برایشان مزاحمت و محدودیت ایجاد کرده است.
منظر ضرابی، شهروند ایرانی که در این پرواز دو فرزند، عروس و نوه پنج‌ساله‌اش سوفی را از دست داد، هشتم آبان ۱۴۰۲ از سوی نیروهای امنیتی در ایران بازداشت و پس از چند روز آزاد شد.
حامد اسماعیلیون، فعال حقوق بشر ایرانی-کانادایی که همسر و دخترش را در این پرواز از دست داد، به ایران‌اینترنشنال گفت که سال گذشته، مادرش در واکنش به فعالیت‌های او، دست‌کم برای شش ماه از خروج از ایران منع شد.
آرمان می‌گوید اگرچه خودش در کانادا تحت فشار و تهدید قرار نگرفته، اما خانواده‌اش در ایران با این مشکل روبه‌رو هستند.
او به خاطر نگرانی از امنیت خانواده‌اش نخواست جزییات بیشتری در این زمینه بگوید.
او با صدایی غمگین ادامه داد: «تحمل این وضعیت خیلی سخت است. من اینجا هستم و آن‌ها در ایران تنها مانده‌اند.»